We kunnen vandaag de dag niet meer om blended learning heen, dat is duidelijk. Zéker niet in (en na) tijden van corona. Maar wat houdt het nou eigenlijk in, wat voor meerwaarde heeft het en wat zijn de voor- en nadelen?
De betekenis van blended learning
Maar wat betekent blended learning nou eigenlijk? Letterlijk vertaald staat blended learning voor ‘gemixt leren’. Oftewel: verschillende leervormen – zoals klassikaal onderwijs en e-learning – die samen een blended learning oplossing vormen. Hierbij mag je overigens best buiten de standaard onderwijshokjes denken. Zo worden ook YouTube-filmpjes, webinars, whitepapers, kennisbijeenkomsten, (één-op-één) coaching sessies en alle andere mogelijkheden waarmee je kennis kunt opdoen toegepast. Kortom: met blended learning combineer je moderne technologieën met traditionele lesmethodes. Zowel online als face-to-face.
Hybride, blended, online, e-learning… Wat is het verschil?
Hybride onderwijs, blended onderwijs, online en e-learning… Allemaal termen die meer en meer spelen en elkaar vaak overlappen. Maar wat is nu precies het verschil? Ten eerste is hybride onderwijs vooral in tijden van corona een actuele lesmethode geworden. Wanneer er maar een maximumaantal personen is toegestaan vanwege gezondheidsrisico’s is hybrid learning een perfecte oplossing. Dit houdt namelijk in dat een deel van de groep aanwezig is in de klas voor face-to-face onderwijs, en dat de rest van de groep de les online volgt.
Blended learning staat daarentegen, zoals we aan het begin van dit artikel al schreven, voor een mix van verschillende leervormen. Omdat de eisen en wensen van zowel de leerlingen als de leraren kunnen verschillen, varieert het per klas en leerling hoe dit wordt ingevuld. Dit kan een mix zijn van theorieles, praktijkles, zelfstandig leren en samen leren in groepsverband. Maar ook een mix van online en offline leren hoort bij blended learning.
Tot slot heb je ook nog online learning. Dit is een lesmethode die volledig online wordt gefaciliteerd, meestal gebeurt dit in groepen op vaste tijden. Gaat het om een enkele online training voor een individueel persoon op een zelfgekozen tijdstip, dan is er sprake e-learning.
Voor welke doelgroep is blended learning interessant?
Blended learning is interessant voor vrijwel iedereen die moet of wil leren. Juist vanwege het feit dat je als docent of opleidingsinstituut zelf het leerpad kunt samenstellen door een mix verschillende leermethodes in te zetten.
Waar de ene docent of leerling online les fijn vindt, kan het voor de ander juist minder prettig of effectief zijn. Daarom is het belangrijk hier een goede balans in te vinden. Bijvoorbeeld door klassikale training af te wisselen of aan te vullen met zelfstudie. Het fijne aan blended learning in dit geval is dat je het leerpad zo kunt samenstellen dat het voor zowel de onderwijsinstelling als de leerlingen of cursisten het prettigst werkt. Heb je bijvoorbeeld te maken met cursisten of medewerkers die veel op pad zijn, dan is het wellicht effectiever om slechts ééns per maand klassikale trainingen op locatie te geven. De overige uren kun je dan invullen met online lessen (klassikaal, of zelfstudie).
7 vormen van blended learning
Aangezien blended learning een overkoepelend begrip is voor een mix van verschillende leermethoden is er niet één handleiding voor beschikbaar. Wel bestaan er zeven verschillende submethoden binnen blended learning:
- Flippedclassroom: Een vorm van onderwijs waarbij de klassikale kennis via video en eventuele andere online vormen wordt overgedragen.
- Face-to-face driver: Het gebruik van online leren wordt per leerling bepaald. De meeste leerlingen krijgen klassikaal les, maar leerlingen die voor- of juist achterlopen kunnen hun eigen tempo hanteren met behulp van les via de computer.
- Online driver model: Het tegenovergestelde van face-to-face driver model. Hier wordt voornamelijk online les gegeven en zijn klassikale lessen juist optioneel. Dit is met name bedoeld voor studenten die meer flexibiliteit en vrijheid willen.
- Rotation model: De manier van onderwijs wisselt volgens een vast schema, waarbij face-to-face onderwijs en online onderwijs elkaar afwisselen. Dit is met name geschikt voor basisonderwijs.
- Flex model: Bedoeld voor scholen met veel risicostudenten. Zij krijgen het materiaal online aangeleverd, maar kunnen ook klassikaal hulp krijgen van een docent als dat nodig is.
- Online lab model: De student leert volledig online, maar kan de cursus alleen voltooien bij een speciaal computerlab. Hier worden ze begeleid door volwassenen die geen leraar zijn. Dit heeft twee voordelen: scholen kunnen cursussen aanbieden zonder docenten in te zetten en studenten kunnen in eigen tempo en rust leren.
- Self-blend model: Deze methode geeft de student de kans om lessen te volgen die hun opleiding zelf niet aanbiedt. Ze vullen hun traditionele lessen dus aan met online cursussen.
De voordelen van blended learning
- Geschikt voor grotere groepen
Met blended learning bereik je in een kortere tijd een groter publiek. Dit komt met name omdat hier niet altijd per se een trainer voor nodig is, in tegenstelling tot traditioneel onderwijs. Daarnaast is een traditioneel klaslokaal ook beperkt in het aantal leerlingen of cursisten, zeker wanneer er beperkende maatregelen van toepassing zijn. Met blended learning is dit niet altijd het geval.
- De kosten zijn lager
Aangezien er met blended learning minder klaslokalen, minder docenten en minder reistijd nodig is wordt er veel geld bespaard.
- Meer ruimte voor persoonlijke ontwikkeling en begeleiding
Blended learning zorgt er ook voor dat traditioneel onderwijs waardevoller wordt, aangezien leerlingen zelfstandig opdrachten kunnen uitvoeren om tot hetzelfde kennisniveau te komen. Dit zorgt er in de klassikale les vervolgens voor dat er meer ruimte is voor nuttige discussies en het oefenen van de theorie.
Ook kun je de training steeds aanpassen op basis van de resultaten. Tot slot heb je als docent meer tijd om – daar waar nodig – studenten te assisteren wanneer de klas het online lesmateriaal doorneemt.
- Voor iedereen interessant
Niet iedereen in het onderwijs is fan van nieuwe technologieën, ondanks dat ze misschien heus wel inzien dat het handig zou kunnen zijn. Ze zijn het niet gewend of houden gewoon graag vast aan traditioneel onderwijs. Toch zijn de voordelen niet te ontkennen en brengt het mooie veranderingen met zich mee. Omdat blended learning beide methodes combineert is het voor iedereen interessant en toegankelijk.
- Je kunt je eigen tempo bepalen
Het is niet voor iedereen even prettig om tegelijk met anderen te leren, zeker als je niet allemaal op hetzelfde niveau zit. Aan de andere kant kan het voor sommigen juist wel fijn zijn om in groepjes
te leren om elkaar te stimuleren en van elkaar te leren. Door blended learning toe te passen geef je leerlingen de kans om hier zelf hun weg in te vinden, omdat beide opties mogelijk zijn.
- Het maakt leren leuker
Blended learning maakt leren niet alleen interactiever, maar ook leuker. Zowel voor de leerling als de docent. Het valt namelijk niet altijd mee om als spreker, docent of trainer iedereen even betrokken en geïnteresseerd te houden. Maar door het theoretische deel naar een online omgeving te verplaatsen wordt dit een stuk makkelijker. Leerlingen kunnen jouw verhaal op hun eigen tempo tot zich nemen en jij hoeft minder aandacht te besteden aan jezelf herhalen en leerlingen bij de les te houden. Uiteraard is het wel handig om open te staan voor feedback om zeker te weten dat jouw boodschap of leerstof ook echt goed overkomt.
De nadelen van blended learning
- Lastige opstartfase
Zeker als je lange tijd gewend bent aan een traditionele aanpak is het niet altijd even makkelijk en vanzelfsprekend om over te stappen op nieuwe methodes zoals blended learning. Deze overstap kost aardig wat verdieping, aanpassing en oefening. Het is dan ook echt even zoeken naar de balans tussen face-to-face-training en online training, waar een hoop tijd en moeite in gaat zitten. Het kan dan ook echt wel even duren voor je daadwerkelijk wat van de voordelen merkt en de juiste balans hebt gevonden.
- Het werkt niet in iedere situatie
Ook zal je merken dat niet iedereen staat te springen om blended learning, zowel docenten als leerlingen. Dit heeft te maken met het feit dat niet elke vorm van blended learning geschikt is voor elke leeftijd, school, organisatie of vak. Zo zullen vakken waarbij je met je handen moet werken niet altijd even handig zijn om achter een beeldscherm uit te voeren. Daarom zal je moeten inschatten of en welke vorm en aanpak het beste werkt in welke situatie.
- Basiskennis van technologie is vereist
Om online lessen te geven, maar ook te volgen en opdrachten te voltooien moet je beschikken over de basiskennis van technologie. Hebben ze dit niet, dan werkt het ook niet. Daarom is een korte introductie of extra trainingen over nieuwe trainingstechnieken essentieel.
- ‘Afkijken’ wordt nog makkelijker
In een klaslokaal heb je als docent natuurlijk gewoon zicht op mogelijke afkijkers en spiekbriefjes. Met e-learning heb je hier echter veel minder zicht op. Het is voor leerlingen dan ook logisch dat de verleiding groot is om tijdens het leren het antwoord online op te zoeken. Om dit soort plagiaat te voorkomen zal je maatregelen moeten nemen, of eigenlijk instellen. Denk bijvoorbeeld aan timers, vragen in willekeurige volgorde plaatsen of veilige browsers gebruiken waarin ze niets kunnen opzoeken tijdens toetsen of lessen.
